Logo LZD Krynica
Godło Polski

Zabytki

Obiekty jakie powinieneś koniecznie odwiedzić będąc w Krynicy i okolicach to:

Pijalnia Główna - przy deptaku, która jest otwarta codziennie w godz. 6:30-18:00 (kontakt +48 18 477 74 32 ) Oferuje ona takie wody mineralne jak:

  • Jan
  • Słotwinka
  • Tadeusz
  • Zdrój Główny
  • Zuber

Wcześniej w tym miejscu znajdowała się pijalnia zaprojektowana przez Feliksa Księżarskiego. Wybudowano ją nad "Zdrojem Głównym" w roku 1869 a rozebrano 1969.Nowa pijalnia została udostępniona dla kuracjuszy w 1971 r. Powierzchnia ogólna pomieszczeń wynosi 4.540 m2 (dla porównania powierzchnia starej Głównej Pijalni wynosiła mniej bo 756 m2). W roku 2014 pijalnia przeszła remont kapitalny.

Pijalnia "Mieczysław"

W Starym Domu Zdrojowym.
Czynna w godz. 10:00-18:00

Tylko woda Mieczysław

Pijalnia "Jana"

Na terenie Parku Zdrojowego, u podnóża Góry Parkowej.
Czynna w godz. 10:00-14:00, 14:30-18:00,
poza sezonem 10:00 – 13:00

Wody mineralne:

  • Jan
  • Józef - tylko w tej pijalni

Niegdyś w tym miejscu znajdowały się dwa osobne pawilony nad każdym ze źródeł. W 1933 roku zbudowano obecną pijalnię kryjąc obydwa źródła. Zdrój "Józefa" pierwotnie zwał się zdrojem Dudzika 1, od nazwiska właściciela zdroju. Źródło zostało zakupione przez Zarząd Zdrojowy w 1880 roku. Otrzymał nową nazwę na cześć dr Józefa Merunowicza, ówczesnego kierownika Departamentu Sanitarnego Namiestnictwa we Lwowie, bardzo dbającego o rozwój Krynicy. Źródło "Józefa" położone jest 200 m od źródła "Jan".
Nazwa źródła "Jan" związana jest z osobą kąpielowego któremu było na imię Jan. Przynosił wodę z niewykorzystanego źródła kuracjuszom pobierającym zabiegi borowinowe. Źródło znajduje się w miejscu gdzie wybudowano Małą Pijalnię. 

Pijalnia "Słotwinka"

Na terenie Parku Słotwińskiego.
Czynna tylko w sezonie letnim
(od pocz. czerwca do końca września)
w godz. 10:00-13:00.

Tylko  woda Słotwinka

Łazienki Borowinowe – murowany budynek wzniesiony w roku 1881 w stylu eklektycznym. W pierwszych latach istnienia kierował nimi dr Henryk Ebers

Stare Łazienki - dawniej zwane mineralnymi, zbudowane w latach 1863-1864 z inicjatywy prof. dr Józefa Dietla. Projektowane przez Feliksa Księżarskiego – znanego architekta krakowskiego, autora projektu Collegium Novum U. J. Łazienki są jedną z najstarszych i najbardziej charakterystycznych budowli Krynicy. W chwili powstania były jednym z najnowocześniejszych obiektów tego typu w Europie. Drewniany, otynkowany budynek posiada boczne ryzality i ozdobne belwederki. Wewnątrz istnieją 72 pokoje łaziebne z 82 wannami, sześcioma kabinami borowinowymi i dwoma natryskowymi, parowymi i „falistymi”. Na piętrze znajduje się 17 pokoi niegdyś mieszkalnych – obecnie zaadoptowanych pod zakłady kosmetyczny, fryzjerski, solarium, masaże oraz laboratorium analityczne.

Pijalnia Główna – monumentalna, nowoczesna budowla o stalowej konstrukcji, obudowana płytami aluminiowymi i całkowicie przeszklona. Wzniesiona została w miejscu dawnej liczącej prawie 100 lat Starej Pijalni z krytym deptakiem, po której jedyny ślad stanowi oszklony Zdrój Główny – źródło wytryskające przed nowym gmachem. Uroczyste otwarcie nastąpiło 19 lipca 1971 r. Do budynku doprowadzono większość krynickich zdrojów – oprócz Zdroju Głównego można tam skosztować „Zubera”, „Jana”, „Tadeusza” i „Słotwinki”. Na skarpie wewnątrz budynku znajduje się oranżeria, w której można podziwiać piękne okazy palm, daktylowców, rzadkich krzewów i roślin ozdobnych. W pijalni mieści się sala koncertowa na 350 miejsc – przez cały rok daje w niej koncerty Orkiestra Zdrojowa. Przy wejściu do sali widnieje tablica ku czci Rudolfa Zubera – badacza i odkrywcy krynickich źródeł, odsłonięta w roku 1981. Za salą znajduje się stała ekspozycja Krynickiego Towarzystwa Fotograficznego. W Pijalni odbywają się liczne targi, kongresy, wystawy, a także koncerty podczas Festiwalu im. Jana Kiepury. Pijalnia jest otwarta codziennie w godzinach od 6:30 do 18:00.

Stary Dom Zdrojowy – usytuowany w centrum deptaku, naprzeciwko Pijalni Głównej. Budynek został wzniesiono w 1889 r. w stylu neorenesansowym. Pierwotnie zwany był Dworcem Zdrojowym. Projektowali go dwaj zasłużeni dla Krynicy architekci – Julian Niedzielski i Jan Zawiejski. Wcześniej w latach 1810-1889 znajdował się w tym miejscu dom „Pod Barankiem” – ówczesne miejsce zebrań towarzyskich, przedstawień teatralnych i koncertów. Obecnie mieści się w nim sanatorium, restauracja i stylowa, zachwycająca wystrojem Sala Balowa, w której odbywają się koncerty, bale, recitale i bankiety. W północnym skrzydle mieści się pijalnia wody mineralnej „Mieczysław” czynna w godzinach od 10:00 do 18:00. Stary Dom Zdrojowy dzięki swemu pięknemu wystrojowi i doskonałej lokalizacji był ulubionym miejscem wypoczynku sławnych postaci. Gościł w nim m. in. Władysław Reymont, malarz Leon Wyczółkowski, aktorka Jadwiga Smosarska, a także marszałek Józef Piłsudski, na którego cześć wmurowano w południową ścianę budynku tablicę ufundowaną przez miejscowe społeczeństwo. Upamiętnia ona X rocznicę odparcia nawały bolszewickiej i choć zniszczona przez komunistów, została odsłonięta powtórnie 15 sierpnia 1990 roku.

Muszla koncertowa – usytuowana pomiędzy Pijalnią Główną i Nowym Domem Zdrojowym. Została wzniesiona w latach międzywojennych, w miejscu dawnego pawilonu dla orkiestry z 1870 roku. W sezonie letnim występuje tu orkiestra zdrojowa. Tradycja koncertów umilających pobyt kuracjuszom sięga połowy XIX wieku, kiedy to popisywała się tu kapela górników solnych z Bochni i inne przyjezdne zespoły. Na froncie muszli umieszczona jest tablica ku czci Jana Kiepury.

Nowy Dom Zdrojowy – usytuowany po lewej stronie muszli koncertowej, okazały gmach. Zbudowany został w roku 1939 według projektu Witolda Minkiewicza (autora m. in. Politechniki Lwowskiej i Gdańskiej). Przedtem na miejscu tym znajdował się pensjonat „Pod Czarnym Orłem”, gdzie działała apteka Nitribittów „Pod Aniołem”.

W budynku Nowego Domu Zdrojowego na I i II piętrze znajduje się sanatorium, natomiast stylowy parter wyposażony w podcienie, kolumnadę i fontannę mieści jadalnię i część handlową. W sezonie letnim na schodach Nowego Domu Zdrojowego swój talent prezentują miejscowi artyści rzeźbiarze, malarze, ikonopisarze i twórcy rękodzieła ludowego.

Pomnik Adama Mickiewicza – usytuowany u zbiegu Deptaku i Bulwarów Dietla, pod samym zboczem Góry Parkowej. Pomysł jego ufundowania powstał w czasie przyjęcia wydanego w sierpniu 1883 r. na cześć przebywającego wówczas w Krynicy ostatniego z żyjących przyjaciół Mickiewicza – Edwarda Odyńca. Projektantem pomnika był krakowski rzeźbiarz – Antoni Popiel. Odsłonięcie nastąpiło 12 sierpnia 1906 r.

Kościół Przemienienia Pańskiego – znajduje się w parku, w okolicy wejścia na Bulwary Dietla. To najstarszy krynicki kościółek zwany „parkowym”. Projektantem wzniesionej w 1862 r. drewnianej świątyni był Feliks Księżarski. Jego ciekawa architektura nawiązuje do obecnego powszechnie na tym terenie budownictwa cerkiewnego. Zbudowany jest na planie krzyża, konstrukcja zrębowa, szalowana, dach kryty gontem. Wyposażenie stanowią dwa ołtarze z przełomu XIX i XX stulecia z obrazami ukazującym Przemienienie Pańskie i Matkę Bożą Częstochowską. Przy kościółku postawiono drewniany krzyż z 1910 r. – pamiątkę jubileuszu bitwy pod Grunwaldem. Msze Święte w każdą sobotę w okresie czasu letniego o godz. 10:00, odpust w uroczystość Przemienienia Pańskiego - 6 sierpnia

Pijalnia „Jana” – usytuowana jest przy alejce Nikifora Krynickiego, w odległości 300 m od Bulwarów Dietla, za mostem na Palenicy – na tzw. Janówce. W latach 80-tych XIX wieku istniały tu dwa drewniane pawilony nad źródłami „Józefa” i „Jana”. W 1923 r. dokonano ich gruntownej przebudowy wznosząc obecną pijalnię. Budynek usytuowany wśród parku pokrywa czterospadowy dach z kopułą i oświetlają stylowe latarnie. Zdrój „Józefa pierwotnie zwał się zdrojem „Dudzika”- od nazwiska właściciela zdroju. Gdy w roku 1880 źródło zostało zakupione przez Zarząd Zdrojowy, otrzymał nową nazwę na cześć dr Józefa Merunowicza (ówczesnego kierownika Departamentu Sanitarnego Namiestnictwa we Lwowie) dbającego o rozwój Krynicy. Nazwa drugiego zdroju związana jest z osobą dawnego kąpielowego o imieniu Jan, który przynosił wodę z niewykorzystanego źródła kuracjuszom pobierającym zabiegi borowinowe. Pijalnia czynna jest w godzinach 10:00-14.00, 14:30 – 18.00 (poza sezonem 10:00 – 13.00).

Pomnik dr Józefa Dietla „Wskrzesicielowi swemu wdzięczna Krynica” - znajduje się w parku u zbiegu Bularów Dietla, ulicy Zdrojowej, Pułaskiego i Piłsudskiego - na tzw. Plantach im. dr Mieczysława Dukieta zasłużonego dla Krynicy (dawniej Plantach Dietlowskich). Wcześniej stał w miejscu dzisiejszej Pijalni Głównej. Autorem projektu pomnika był Leon Mieczysław Zawiejski, a uroczyste odsłonięcie odbyło się podczas Zjazdu Lekarskiego w 1900 r.
Obok znajduje się duża fontanna zwana „Setką”, szczególnie efektowna wieczorem przy świetle reflektorów.

Pomnik Nikifora Krynickiego – przy wejściu na deptak, przed nowopowstałą „Hydropatrią” znajduje się odlew z brązu postaci słynnego krynickiego malarza prymitywisty mający ponad dwa metry wysokości i ważący około 900 kg. Pierwotnie miał być jednak usytuowany przy ul. Pułaskiego, gdzie najczęściej za życia widywany był Nikifor. Autorem projektu jest prof. Czesław Dźwigała. Miasto uczciło w ten sposób 110 rocznicę urodzin malarza. 9 września 2005 r. uroczystego odsłonięcia pomnika dokonał prezydent RP Aleksander Kwaśniewski w towarzystwie prezydenta Litwy Valdasa Adamkusa, gościa XV Forum Ekonomicznego w Krynicy. Nikifor był niezwykle barwną postacią, swoją „przenośną pracownię" rozkładał codziennie w różnych punktach uzdrowiska - z widzenia znali go więc wszyscy mieszkańcy i kuracjusze. Malarz został więc przedstawiony siedząc na ławce, z pędzlem w dłoni, w towarzystwie bezpańskiego psa, który symbolizuje sytuację samego Nikifora, który nie miał własnego domu i przynależności narodowościowej. Na pomniku umieszczono tablicę z napisami w języku polskim i łemkowskim.

Bulwary Dietla – ciągną się wzdłuż potoku Kryniczanka, równolegle do deptaku. Właśnie wzdłuż tej ulicy znajdują się najstarsze zabytkowe wille i pensjonaty. Od strony Starego Domu Zdrojowego stoją kolejno: „Romanówka”(budynek powstały w II połowie XIX w. Obecnie mieści Muzeum malarstwa Nikifora), „Węgierska Korona”(zbudowana w stylu pseudoszwajcarskim, pochodzi z roku 1880, dziś mieści pizzerię i kawiarnię), „Świteź”(również z 1880 r.), „Kosynier”(z roku 1880, obecnie od roku 1959 jest siedzibą Filii Państwowej Szkoły Muzycznej im. F. Chopina w Nowym Sączu), „Małopolanka”(jej wnętrza przywodzą na myśl atmosferę lat 20-tych ubiegłego stulecia), „Willa Białej Róży”(zbudowana w roku 1855, mieści kawiarnię „Maleńka” i restaurację „Krynicka” oraz zakład fotograficzny i sklep z artykułami regionalnymi), „Witoldówka”(wzniesiona w roku 1888. Właśnie tu znajdował się słynny Zakład Dietetyczny doktora Bolesława Skórczewskiego leczący choroby układu pokarmowego, serca, otyłość i cukrzycę. Po serii tragicznych pożarów niszczących kilka innych drewnianych zabytkowych pensjonatów „Witoldówka” została przebudowana, lecz murowany budynek przykryto zgodnie z pierwotnym wyglądem drewnianym szalunkiem zabezpieczonym przed ogniem), „Wisła”(koniec XIX w.) i „Biały Orzeł”(1857r.). Puste posesje obok „Węgierskiej Korony” i „Białej Róży” to miejsca po dwóch strawionych pożarem zabytkowych willach. Pierwsza – „Litwinka” – spłonęła w 1968r. Druga to okazała „Tatrzańska”, którą ten sam los spotkał 4 marca 1987r. (wybudowana w roku 1855 pierwotnie nosiła nazwę „Pod Lwem”i należała do najlepszych pensjonatów w Krynicy).

Źródło: opis pochodzi ze strony www.krynica.pl

Cerkwie

KRYNICA-ZDRÓJ

CERKIEW GREKOKATOLICKA P.W. ŚW PIOTRA I PAWŁA I RZYMSKO-KATOLICKA P.W. OBJAWIENIA PAŃSKIEGO ul. Kraszewskiego 177
Cerkiew Objawienia Pańskiego zbudowana została w latach 1872 - 1857w tradycji cerkiewnej, murowana z cegły i kamienia, częściowo otynkowana. Cerkiew ta jest jednonawowa z transeptem, którą zamyka węższe presbiterium z przylegającą do niego zakrystią. Budynek posiada dach sidłowy z siedmioma baniastymi wieżyczkami ze ślepymi latarniami. Frontowa wieża nakryta jest baniastym hełmem z latarnią otoczoną z dwóch stron dwoma mniejszymi przybudówkami zakończonymi podobnie jak wieża główna. Całość kryta jest blachą. Z zabytków cerkiewnych zachowały się cztery ołtarze boczne z XIX wieku.

CERKIEW PRAWOSŁAWNA P.W. RÓWNEGO APOSTOŁOM KSIĘCIA WŁODZIMIERZA ul. Cmentarna 3
Została zbudowana w latach 1983-1996 z cegły, w tradycji budownictwa cerkiewnego. Wewnątrz znajduje się ikonostas i kilka ikon, a w przedsionku - zabytkowy obraz ze sceną sądu Chrystusa oraz wyciętą w drewnie sceną Ukrzyżowania, pochodzący prawdopodobnie za zakończenia ikonostasu. Piękna sylwetka nawiązuje do architektury cerkwi wschodniosłowiańskich. Tablica umieszczona w przedsionku informuje, że cerkiew ta jest symbolem przywiązania Rubinów- Łemków do wiary ojców- prawosławia.

DAWNA CERKIEW P.W. OPIEKI NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY obecnie KOŚCIÓŁ PARAFIALNY P.W. SERCA JEZUSOWEGO ul. Słotwińska 50
Świątynia została zbudowana  w latach 1887-1888 w miejscu spalonej w 1796 roku cerkwi.
Jest to budynek drewniany, konstrukcji zrębowej, pokryty blachą z kwadratową wieżą konstrukcji słupowej. Budynek wieńczą trzy baniaste kopuły ze ślepymi latarniami.
Ołtarz główny z XIX w.
Z wyposażenia cerkiewnego zachowało się jedynie barokowe (XVIII w.) tabernakulum z rzeźbionym tronem i wizerunek Chrystusa przy słupie oraz barokowo-klasycystyczny lichtarz z XIX wieku.
Obecnie kościół rzymskokatolicki.

 

SZCZAWNIK

Dawna cerkiew greko-katolicka p.w. Św. Dymitra Obecnie istniejąca świątynia zbudowana została w 1841 roku, w typie sakralnego budownictwa zachodnio-łemkowskiego. Posiada drewnianą konstrukcję zrębową i wieżę o konstrukcji słupowej.
Budynek trójdzielny i jednonawowy. Nad nawą i prezbiterium występują pozorne sklepienia zwierciadlane. Dachy są łamane, podbite gontem i kryte blachą. zdobią je trzy baniaste wieżyczki ze ślepymi latarniami.
Wnętrze cerkwi ma wystrój charakterystyczny dla budownictwa sakralnego greko-katolickiego byłego "klucza muszyńskiego". Większość znajdujących się tam zabytków pochodzi z XIX wieku. Jednak część z nich szczególnie cennych, ma wcześniejszy rodowód. Pochodzą prawdopodobnie ze świątyni, która pierwotnie stała na miejscu obecnej cerkwi.
Są to: późnobarokowy ołtarz boczny z 1729 roku z ikona "Przemienienia Pańskiego" oraz z obrazem "Chrystus w grobie". W ołtarzu zachwyca bogata ornamentyka roślinno-geometryczna zdobień. Podobny rodowód ma dzwon z 1707 roku. Na uwagę zasługują ponadto dwa obrazy ludowe pochodzące z późniejszego okresu: motywy z 1854 roku "Ukrzyżowanie" oraz ikona "Św. Barbara" z 1867 roku.
Prezbiterium od nawy dzieli późnobarokowy ikonostas z przełomu XVIII/XIX wieku, podzielony według tematyki. U samej góry umieszczone są obrazy Patriarchów Starego Testamentu, niżej  Matki Boskiej w różnych okresach jej życia, a jeszcze niżej Apostołów. Na wysokości ołtarza można zobaczyć obraz Św. Mikołaja, Matki Boskiej Gwiazdy Zarannej, Pana Jezusa oraz Św. Demetriusza patrona cerkwi, a najniżej sceny ze Starego Testamentu. 
Po wysiedleniu ludności łemkowskiej w latach 1945-47, cerkiew greko-katolicka stała się kościołem rzymsko-katolickim.

 

BEREST

DAWNA CERKIEW GREKO – KATOLICKA P.W. ŚW. KOSMY I DAMIANA Obecnie kościół rzymskokatolicki- dawna cerkiew p.w. św. Kosmy i Damiana z 1842 roku. Budowla jest drewniana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna, szalowana gontami z wieżą konstrukcji słupowej z nadwieszoną izbicką, szalowana deskami z sobotami przy ścianach wieży. Dachy pobite blachą, wieże zdobią barokowe hełmy ze ślepymi latarniami i cebulastymi kopułkami z krzyżami. Na ścianach wewnętrznych zamieszczona jest polichromia figuralna z 1928 roku. Zachowało się też pełne wyposażenie utrzymane w tradycji cerkiewnej z XVII-XX wieku m.in. ikonostas, dwa barokowe ołtarzyki boczne, ikona Matki Boskiej Izbańsiej z 1721 roku, przeniesiona tu z izb.

 

CZYRNA

DAWNA CERKIEW GREKO-KATOLICKA P.W. ŚW. PARASKIEWY Kościół- dawna cerkiew p.w. św.Paraskiewy z 1892 roku. Świątynia jest drewniana, szalowana, trójdzielna, jednonawowa, knstrukcji zrębowej z wieżą konstrukcji słupowej zakończoną hełmem z latarniami i szczytową makowicą. Wnętrze utrzymane częściowo w tradycji cerkiewnej zawiera XX- wieczny ikonostas i nowe wyposażenie, umieszczone po zamianie kościoła. Kościół w typie sakralnego budownictwa zachodniołemkowskiego.W otoczeniu znajduje się cmentarz. W dolnej części wsi – XIX wieczna kapliczka nad Czyrnianką.

 

MOCHNACZKA – NIŻNA

DAWNA CERKIEW GREKO – KATOLICKA P.W. ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA Kościół- dawna cerkiew p.w. św. Michała Archanioła z XVII wieku. Przebudowa w 1787 r. i rozbudowa w 1846 r., Jest to budowla drewniana, konstrukcji zrębowej, szalowana, trójdzielna z dachem pobitym blachą, z wieżą konstrukcji słupowej z nadwieszoną izbicą, na której są malowane tarcze zegarowe, zakończona barokowym hełmem z ślepymi latarniami. Najstarszym i w całości zachowanym zabytkiem wewnątrz świątyni jest ikonostas barokowo-klasycystyczny z początku XVII/VIII wieku. Kościół posiada również dwa ołtarze barokowe z XVIII wieku oraz ambonę z XIX wieku.
W pobliżu cerkwi znajduje się stary cmentarz z nagrobkami z XIX i XX wieku.

 

MOCHNACZKA

Kościół p.w. Św. Łukasza drewniany, 1886 r.

 

MUSZYNKA

DAWNA CERKIEW GREKO – KATOLICKA P.W. JANA EWANGELISTY
Kościół – dawna cerkiew greckokatolicka p.w. św. Jana Ewangelisty z 1689 roku. Budowla drewniana, trójdzielna, szalowana, pobita blachą, w typie cerkwi zachodniołemkowskich. Dachy nad nawą i presbiterium łamane, nad babińcem siodełkowe, zwieńczone baniastą wieżyczką ze ślepą latarnią. Wnętrze zawiera ikonostas z XVIII wieku, natomiast w ołtarzu bocznym obraz św. Barbary z ołtarza polowego obozu konfederatów barskich.

 

PIORUNKA

DAWNA CERKIEW GREKO – KATOLICKA P.W.ŚW.KOSMY I DAMIANA
Kościół- dawna cerkiew p.w. św. Kosmy i Damiana z 1789 roku w typie sakralnego budownictwa zachodnio-łemkowskiego. Świątynia jest drewniana o konstrukcji zrębowej, trójdzielna, szalowana gontem, z wieżą, słupowa z nadwieszoną izbicą, szalowaną deskami z cebulastym hełmem pobitym blachą. Całość kościoła wieńczą trzy baniaste kopuły. Wewnątrz zachował się rokokowy ikonostas i boczne ołtarzyki późnobarokowe z końca XVIII wieku. Odnawiana w 1909 roku i w latach międzywojennych.
W pobliżu znajduje się drewniana dzwonnica i przycerkiewny cmentarz.

 

POLANY

DAWNA CERKIEW GREKOKATOLICKA P.W. MICHAŁA ARCHANIOŁA
Kościół – dawna cerkiew p.w. św. Michała Archanioła z 1820 roku. Świątynia jest drewniana o konstrukcji zrębowej, dwudzielna, szalowana z gontami i namiotowymi dachami, pobitymi blachą. Wieża konstrukcji słupowej o pochyłych ścianach z izbicą i babińcem. Całość wieńczą trzy baniaste wieżyczki ze ślepymi latarniami. Wnętrze budowli zawiera: zachowany ikonostas, ołtarzyki boczne, ikony, feretrony pochodzące z XVII-XIX wieku oraz barokową ambonę z 1700 roku.

 

POWROŹNIK

DAWNA CERKIEW GREKO-KATOLICKA P.W. ŚW. JAKUBA MŁODSZEGO APOSTOŁA -
Obecnie kościół rzymskokatolicki - dawna cerkiew p.w. św.Jakuba z 1606 roku. To świątynia drewniana, trójdzielna, jednonawowa, konstrukcji zrębowej z okazałą wieżą, konstrukcji słupowej z nadwieszoną izbicą. Cerkiew zakańczają trzy baniaste wieżyczki ze ślepymi latarniami. Ściany zewnętrzne, dachy i wieżyczki pobite gontem. Wnętrze z zachowaną polichromią figuralną, ołtarz główny z ikoną Matki Bożej typu hodegetria, ikonostas, pojedyncze unikalne ikony z XVII wieku oraz ambona z 1700 roku. Na wieży dzwon z 1615 roku.

 

TYLICZ

DAWNA CERKIEW GREKO - KATOLICKA P.W. ŚW. KOSMY I DAMIANA
Cerkiew/Kościół cmentarny - dawna cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Kosmy i Damiana, z 1743 r. w typie sakralnego budownictwa zachodnio-łemkowskiego, przebudowany ok.1930 r. Budowla drewniana, oszalowana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna, jednonawowa z wieżą konstrukcji słupowej podbitą gontem. Obiekt wieńczą trzy wieżyczki z baniastymi hełmami. We wnętrzu wyposażenie o charakterze cerkiewnym: znajduje się polichromia z 1938 roku, wykonana z okazji 950-lecia Chrztu Rusi, oraz ikonostas z 1 połowy XVIII wieku. Możliwość zwiedzania: od czwartku do soboty  godz.9.00-18.00, w niedzielę godz.12.00-17.00, przerwa 13.00-13.30

 

Ogrody i Parki

Góra Parkowa i Park Zdrojowy

To szczyt mający wysokość 741 m n.p.m. Park na jej stokach jest doskonałym terenem spacerowym znajdującym się właściwie w centrum miasta. Został założony w roku 1810 - do dziś zachował się pierwotny układ ścieżek. Wśród leśnych gęstwin możemy odnaleźć wiele ciekawych zabytków i atrakcji:

Stawy – na zachodnim stoku Góry Parkowej znajdują się cztery jeziorka osuwiskowe zwane Czaplimi Stawami (największy to Staw Łabędzi). Od wiosny do późnej jesieni można przy nich spotkać wodne ptactwo.

Altany – na północnym stoku góry, nad doliną Palenicy zachowały się dwie XIX-wieczne drewniane altany: „Wanda” i „Marzenie”.

Statua Najświętszej Maryi Panny - Królowej Krynickich Zdrojów – łaskami słynąca figura, przy której gromadzą się kuracjusze. Z Parafii Zdrojowej w okresie letnim wychodzą procesje, a pod statuą odbywają się nabożeństwa dziękczynno – błagalne. Projektantem rzeźby był znany artysta Artur Grottger. Wzniesiona została w roku 1864 z fundacji opiekunki chorych i ubogich – Seweryny hrabiny Badenii. Jej bliźniacza rzeźba stanęła na Placu Mariackim we Lwowie. Figurę z czasem ogrodzono żelazną balustradą, a w roku 1950 wykonano tam nowe podmurowanie i betonowy podest ze schodkami.

Ławeczka Kraszewskiego – powstała z okazji obchodów 50-cio lecia twórczości wieszcza na tzw. Edwardówce. Uroczystego odsłonięcia dokonano 1 sierpnia 1881. Autorem projektu pomnika jest znany krakowski artysta - Wojciech Gerson. Po ponad 20 latach do kamiennej ławeczki dołączono popiersie Kraszewskiego wykute z brązu.  Na tym oryginalnym pomniku znajduje się napis: "Zakątek J. I. Kraszewskiego", a poniżej "Pamiątka jego pobytu w roku 1866 uświęca Krynica podczas jubileuszu 1897 r.". Kraszewski gościł w Krynicy latem 1866 roku, korzystając z zabiegów. Pobyt ten został szybko zakończony z powodu niebezpiecznych prusko-ruskich konfliktów politycznych.

Michasiowa Polana – miejsce odpoczynku spacerujących po Górze Parkowej kuracjuszy. Wytryska tam źródełko wody mineralnej zwane „Bocianówką” i zwieńczone osobliwym odlewem (figurka bociana z dzieciątkiem uczepionym jego szyi).

Szczyt – mieści się tam górna stacja kolejki linowo-terenowej, a także restauracja „U Babci Maliny”. Atrakcję stanowią tzw. „Rajskie ślizgawki” wysoka wieża, z której można zjechać „rynnami”. W pogodny dzień ze szczytu roztacza się przepiękna panorama Beskidu Sądeckiego, Beskidu Niskiego, a przy dobrej widoczności Tatr.

Kolejka linowo-terenowa – w latach dwudziestych XX w. z inicjatywy profesora Akademii Rolniczej z Krakowa – E. Chodzickiego zmodernizowano cały Park Zdrojowy (poszerzono ścieżki, zasadzono egzotyczne drzewa, wykonano przecinki odsłaniające piękne widoki). Wtedy również wytyczono trasę kolejki terenowej. Pierwsi turyści mogli skorzystać z niej 17 grudnia 1937 r. W otwarciu uczestniczyła wdowa po Marszałku – Aleksandra Piłsudska. Krynicka kolejka była wtedy drugim tego typu obiektem w Europie. Na trasie długości 642 m pokonuje ona 142 m różnicy wzniesień. Dolna stacja kolejki znajduje się na tzw. Janówce, pomiędzy „Hydropatrią”, a Hotelem „Prezydent”.

Park Słotwiński – położony w północnej części Krynicy, wzdłuż ulicy Piłsudskiego. Znajduje się w nim malutka pijalnia wody mineralnej „Słotwinka” – jest to najstarszy zachowany budynek zdrojowy Krynicy. Stanowi ją drewniana rotunda na słupach, z ozdobną balustradą zwieńczoną kioskiem, niegdyś ażurowa, a obecnie przeszklona. Obiekt ten zwany Pawilonem Chińskim wzniesiony został w 1808 r. według projektu inż. Burggallera, współpracującego z Franciszkiem Stirbą przy obliczaniu wydajności Zdroju Głównego. Budynek ten stanowił do roku 1863 nakrycie właśnie nad Zdrojem Głównym, co dokumentują liczne stare rysunki i litografie. Na skraju parku znajduje się zabytkowy budynek z 1870 r. stanowiący pierwotnie ażurowy pawilon dla orkiestry. Obecnie mieści restaurację „Koncertowa”.

Słotwiny – dawniej była to samodzielna wieś, dziś stanowią dzielnicę Krynicy i jeden z głównych krynickich ośrodków narciarskich. Położone są na północ od uzdrowiska, na zachód od drogi na Nowy Sącz, nad potokiem Słotwinka (lewym dopływem Kryniczanki). Miejscowość została założona już w 1595 r. przez Hrycia Krynickiego wchodząc od początku w skład dóbr biskupiego „Państwa Muszyńskiego”. W osadzie rządzącej się prawem wołoskim osiedlali się Łemkowie (zwani wówczas Wołochami lub Rusnakami) trudniący się pasterstwem i łowiectwem. W XVII stuleciu istniała tutaj huta szkła, dostarczająca staroście muszyńskiemu ponad 1000 szyb rocznie. Od momentu założenia Słotwin istniała samodzielna parafia grekokatolicka. W roku 1854 została jednak przyłączona do parafii krynickiej, choć w 1927 r. ponownie ją przywrócono. W latach międzywojennych mieszkało tu ok. 600 grekokatolików, 100 katolików rzymskich i 150 Żydów. W roku 1945 wszyscy Łemkowie zostali przesiedleni do ZSRR zabierając cały dobytek, a także wyposażenie miejscowej świątyni. Opustoszałe zabudowania zajęli polscy osadnicy z okolic Limanowej i Nowego Sącza. Na uwagę zasługuje tu dawna 

cerkiew grekokatolicka p.w. Opieki Najświętszej Marii Panny, obecnie kościół katolicki. Zbudowano ją w latach 1887-88 na miejscu poprzedniej (z 1796r.), którą zniszczył pożar. Jest to budowla drewniana o konstrukcji zrębowej, szalowana i kryta blachą, z kwadratową wieżą wtopioną w babiniec. Wewnątrz zachowała się dawna polichromia. Wyposażenie w większości przeniesiono tu z kościoła krynickiego. Z dawnego ikonostasu pozostało jedynie sześć ikon patriarchów. W 2003 r. ukończono na Słotwinach budowę nowego kościoła parafialnego przy ul. Stara Droga. W okresie Bożego Narodzenia przed kościołem jest wystawiana piękna szopka autorstwa nieżyjącego już miejscowego rzeźbiarza – Kazimierza Boreckiego. Msze św. w niedzielę i święta o godz. 8:30, 11:00, 17:00. Odpust w piątek po zakończeniu oktawy Bożego Ciała.

Na Słotwinach znajdują się cztery wyciągi narciarskie czynne przez cały sezon zimowy.

Krynica Dolna – to południowa dzielnica miasta położona w dolinie Kryniczanki. Znaczna jej część stanowiła dawniej oddzielną miejscowość pod nazwą Krynica-Wieś. Według ludowych przekazów na przełomie XVI i XVII wieku pierwszym osadnikiem był niejaki Homa, dlatego też miejsce to zwano długo Homowym Siołem. W 1651 r. powstała tam parafia grekokatolicka, gdyż większość mieszkańców była Łemkami. Oprócz rolnictwa i pasterstwa zajmowali się także sukiennictwem. Od 1911 r. stanowiła jednomiejscowościową oddzielną gminę wiejską, jej mieszkańcy byli jednak silnie związani z mieszkańcami uzdrowiska. Sprzedawała im płody rolne i leśne i pracowała w zakładzie Zdrojowym trudniąc się dorożkarstwem i transportem konnym (gdy nie istniało jeszcze połączenie kolejowe Muszyna-Krynica). W okresie międzywojennym działały tu drobne zakłady przemysłowe: młyn, dwa tartaki, olejarnia, folusz, dwie cegielnie i rzeźnia. To właśnie na tym terenie zaczęła swoją działalność Ruska Partia Włościańska i Związek Łemkowski wydający własny tygodnik „Łemko”(jego wydawca-Metody Trochanowski opracował nawet elementarz łemkowski). Tak kształtowała się powoli tożsamość łemkowska jako odrębnego narodu Rusińskiego (a nie jak uważają niektórzy – Ukraińców czy część Rosjan). W okresie wojny działaczy łemkowskich poddawano represjom, czasem nawet wywożono do obozów koncentracyjnych. Wielu z nich współpracowało z polskim podziemiem uczestnicząc w organizacji szlaków kurierskich na Węgry. 21 stycznia 1945 r. Krynicę zajęły oddziały Armii Czerwonej. Zastraszona ludność łemkowska zdecydowała się na dobrowolny wyjazd do ZSRR. Pozostałych wysiedlono w ramach akcji „Wisła” w roku 1947 na polskie ziemie zachodnie. 28 XII 1946 r. parafia grekokatolicka została przemianowana na rzymskokatolicką. Pod koniec lat pięćdziesiątych do Krynicy Dolnej powróciły z wysiedlenia nieliczne rodziny łemkowskie. Ich krynicka społeczność liczy dziś ok. 400 osób. W ostatnich latach ten rejon uzdrowiska bardzo się rozbudował tracąc całkowicie swój wiejski charakter.

Kościół p.w. MB Nieustającej Pomocy, dawniej cerkiew grekokatolicka p.w. Objawienia Pańskiego – położona jest przy ul. Kraszewskiego, poniżej ujścia Czarnego Potoku do Kryniczanki. Zbudowana została w latach 1865-75 w miejscu starej XVI-wiecznej cerkwi drewnianej. W okresie 1959-62 odnowiono ją i zmodernizowano. Cerkiew zwieńczona jest siodłowymi dachami i okazałą wieżą, a także siedmioma wieżyczkami nakrytymi baniastymi hełmami. Ze starego wystroju wnętrza zachowały się ścienne polichromie, górna część ikonostasu oraz cztery drewniane ołtarze boczne. Od 1987 r. zaczęto ponownie odprawiać tu nabożeństwa w obrządku wschodnim – na tablicy informacyjnej przy cerkwi widnieje napis: „Obecnie, zgodnie ze starą tradycją na tym terenie o wzajemnej tolerancji i poszanowaniu inności, z Domu Bożego w Krynicy korzystają na Chwałę Bożą obie konfesje: greckokatolicka i rzymskokatolicka przy zachowaniu swych odmienności liturgicznych”. Powyżej cerkwi znajduje się rozległy cmentarz z pojedynczymi łemkowskimi krzyżami kamiennymi (najstarsze z początku XX w.).

Stary Cmentarz – znajduje się przy ulicy biorącej od niego nazwę – ul. Cmentarnej, zachodniej przecznicy ul. Kraszewskiego. W licznych mogiłach spoczywają tu obok szarych mieszkańców ludzie szczególnie zasłużeni dla Krynicy, wśród nich: Leon Nowotarski - długoletni dyrektor uzdrowiska, mgr Roman Nitribitt, ks. Kan. Adam Cisowski – budowniczy kościoła św. Antoniego, dr Mieczysław Dukiet, poeta Henryk Zbierzchowski, a także w ostatnich latach często odwiedzane miejsce wiecznego spoczynku Epifana Drowniaka, znanego jako Nikifor Krynicki. Przed kaplicą cmentarną stoi pomnik-głaz z napisem „Ofiarom faszyzmu i komunizmu”, a za kaplicą znajduje się kwatera żołnierska z I wojny światowej.

Cerkiew Prawosławna p.w. Równego Apostołom księcia Włodzimierza - Została zbudowana w latach 1983-1996 z cegły, w tradycji budownictwa cerkwi wschodniosłowiańskich. Na Łemkowszczyźnie podobna znajdowała się jedynie w gorlickiej Klimkówce. Wewnątrz znajduje się ikonostas i kilka ikon, a w przedsionku - zabytkowy obraz ze sceną sądu Chrystusa oraz wyciętą w drewnie sceną Ukrzyżowania, pochodzącą prawdopodobnie ze zwieńczenia ikonostasu. W przedsionku umieszczono tablicę informującą, że cerkiew ta jest symbolem przywiązania Rusinów-Łemków do wiary ojców – prawosławia. Służba Boża w niedziele i święta o godz. 10:00.

Dolina Czarnego Potoku – ciągnie się na zachód od ul. Kraszewskiego (za szpitalem miejskim w prawo). Swą nazwę zawdzięcza bystremu strumieniowi wzdłuż którego wiedzie droga na północny-zachód. Po 3,5 km można odbić na ul. Ludową, gdzie znajduje się Ośrodek Wypoczynkowy Krakowskiego Uniwersytetu Rolniczego oraz siedziba Leśnego Zakładu Doświadczalnego pełniącego na tym terenie nie tylko funkcję nadleśnictwa, ale także placówki dydaktyczno-szkoleniowej (przeprowadzane są tu ćwiczenia, zajęcia praktyczne oraz badania Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie). Kierując się dalej w górę Czarnego Potoku mijamy pole namiotowe i największą tutejszą atrakcję – dolną stację kolejki gondolowej na Jaworzynę Krynicką. Oddany do użytku 21 VIII 1997 r. odcinek liczy 2284 m długości. Do roku 2007 wagoniki wywiozły na szczyt ponad 7 milionów pasażerów (56 wagoników posiada przepustowość 1600 osób na godzinę). Gondola stała się już właściwie krynicką ikoną, symbolem rozpoznawczym miasta i jednym z najbardziej przyciągających do niego obiektów. W sezonie zimowym, który trwa tu od grudnia do marca narciarze mają do dyspozycji liczne trasy narciarskie o różnych poziomach trudności, a w ostatnich latach stanął na tzw. Izworze wyciąg krzesełkowy. W przyszłości planowana jest budowa dolnej stacji kolejki w centrum miasta. Na końcu Czarnego Potoku znajdują się wielkie hotele „Pegaz” i „SPA Dr Irena Eris” oraz rozległy parking.

Jaworzyna Krynicka – to najwyższy szczyt wschodniej części Beskidu Sądeckiego (1114 m. n.p.m.). Stanowi węzeł dwóch szlaków górskich: zielonego (ciągnącego się z centrum Krynicy przez Przełęcz Krzyżową, a dalej do Szczawnika) i czerwonego (wiodącego spod centrali GOPR w centrum Krynicy, obok pola namiotowego i dalej na szczyt Runka Łabowską Halę, w kierunku Rytra). Ze szczytu roztacza się przepiękna panorama na odległe o 50 km Tatry, a także Beskid Niski z Lackową, Gorce z Turbaczem, Beskid Wyspowy z Mogielicą oraz Małe Pieniny. Na północnym stoku Jaworzyny, 10 min marszu od szczytu znajduje się Schronisko

PTTK im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. W 1937 roku oddane do użytku przez Polskie Towarzystwo Tatrzańskie mieściło 70 miejsc noclegowych, stylową jadalnię i małe muzeum przyrodnicze. W księdze pamiątkowej znajdują się wpisy takich osobistości jak: królowa holenderska Juliana z mężem, śpiewak Jan Kiepura, czy wielki działacz turystyczny Mieczysław Orłowicz. Niestety w roku 1943 Niemcy spalili schronisko. Po wojnie otwarto nowe, mniejsze - pod nazwą „Sarenka”. Jednak i ono nie przetrwało do dziś. Obecne pochodzi z roku 1966, choć gruntownie przebudowane przy okazji budowy gondoli – stanowiąc hotel górski z 34 miejscami. Nieopodal schroniska stoi niewielki, stylowy budynek dyżurki GOPR oraz Ośrodek Kultury Turystyki Górskiej PTTK działający od 1970 r. Wewnątrz mieści się muzealna ekspozycja poświęcona historii turystyki w Beskidzie Sądeckim. Osobne gabloty upamiętniają działaczy: Kazimierza Sosnowskiego, Walerego Goetla i Zygmunta Hetpera. W drugiej Sali mieści się ciekawa makieta okolicznych szczytów oraz sezonowe wystawy przyrodnicze. Przed budynkiem Ośrodka znajduje się spory plac, na którym co roku w noc sylwestrową odbywa się uroczysta „Msza Ludzi Gór”. Pod schronisko najłatwiej dostać się ubitą drogą gospodarczą oznaczoną znakami szlaku rowerowego (wygodna nawet w razie złej pogody). Różnica wzniesień wynosi ok. 500 m. Czas zejścia to ok. 1,5 godziny, a podejścia 2,5.

Legenda o Diabelskim Kamieniu

„Dawno, dawno temu rycerz z pobliskiej Muszyny zakochał się w krynickiej pasterce. Ponieważ pasterka była biedna, ojciec rycerza nie chciał zgodzić się na ich ślub. Posłał więc syna na wojnę, aby ten zapomniał o ubogiej dziewczynie. Szczęśliwie nie odniósłszy żadnych ran, rycerz powrócił w rodzinne strony, jednak na stokach Góry Parkowej napadli na niego zbójcy. Pobitego i ciężko rannego pozostawili w lasku nad Krynicą. Jego jęki usłyszała pasąca w pobliżu owce pasterka. Widząc ukochanego, broczącego krwią uklękła na kolana i zaczęła się modlić do Matki Boskiej prosząc o uzdrowienie. Wielkie było jej zdziwienie, gdy zobaczyła wypływające u jej stóp źródełko. Po obmyciu ran ów rycerz  ozdrowiał. Ojciec dowiedziawszy się o cudownym ocaleniu syna zgodził się na małżeństwo, a młodzi żyli długo i szczęśliwie. Ze zdroju nadal czerpano uzdrawiającą wodę. W końcu jednak moce piekielne dowiedziały się o istnieniu źródła i postanowiły je zniszczyć. Diabeł podniósł z Tatr potężny kamień i niósł go aby zrzucić  na źródło. Kiedy już był pod szczytem Jaworzyny, kur zapiał, diabeł kamień upuścił, a ten leży tu po dzień dzisiejszy”. Z wdzięczności za to, że w Krynicy biją życiodajne źródełka z wodą mineralną, miejscowi i kuracjusze ufundowali na Górze Parkowej statuetkę Matki Boskiej - Królowej Krynickich Zdrojów. Obecnie jest to tzw. „Leśne Sanktuarium Maryjne”, gdzie w okresie wiosenno - letnim odprawiane są nabożeństwa.

 

Mofety

Mofeta to chłodny wyziew wulkaniczny, z którego wydobywa się dwutlenek węgla. Dodatkowo gaz wydobywa się tutaj w wodzie powodując powstawanie bąbelków. 


Tylicka mofeta znajduje się w osadzie turystycznej "Domki w Lesie". Otwarto ją dla zwiedzających w październiku 2011 roku. 

Mofety w Tyliczu zostały otoczone 11 kręgami, które są ze sobą połączone. Każdy z nich ma średnicę i głębokość około jednego metra. Mofeta posiadają bardzo dużą ilość bulgotek i dychawek -około 50. Ciekawostką jest też to, że smak wody mineralnej z każdego kręgu jest inny. Historia miejsca oraz dokładny opis mofety jest przedstawiony na tablicy, ustawionej przy mofecie. Obok zbudowano altankę z ławeczkami. Nad kręgami znajduje się też mostek, dzięki któremu możemy podziwiać bulgoczące źródełko.Tylicka mofeta znana jest również z powodu swej niesamowitej historii, wciąż pełnej tajemnic. W latach 60. XX wieku, mofety zostały otoczone kręgami w celu pozyskiwania dwutlenku węgla przy hodowli alg służących, jako pasza dla zwierząt. Tak naprawdę była to jedna z największych tajemnic PRL-u- prowadzono tam badania na potrzeby stworzenia skondensowanego pokarmu dla kosmonautów ze Związku Radzieckiego. Uczeni nadzieję widzieli w algach słodkowodnych, które w tylickiej mofecie miały doskonałe warunki do rozwoju. Dwutlenek węgla przyspiesza bowiem rozwój glonów. W ten sposób został tu zlokalizowany tajny ośrodek badania alg działający pod oficjalnym szyldem ośrodka rolniczego. Ostatecznie po wieloletnich testach uznano, że algi nie są zbyt dobrze przyswajane przez organizm ludzki i ich produkcji zaniechano. Oficjalna wersja mówiła, że algi nie okazały się rewelacyjną paszą. Władze komunistyczne kazały zasypać betonowe kręgi.


 Mofeta w Złockiem - Pomnik przyrody nieożywionej im. Prof. Henryka Świdzińskiego

Mofeta usytuowana jest w dnie bagnistego koryta potoku Złockiego, przez co wypływ CO2 częściowo ma miejsce pod pokrywą wody i dlatego jest doskonale widoczna. W kilku punktach, na powierzchni około 25 m2, wydobywają się nieustannie w dzień i w nocy różnej wielkości i ze zmienną częstotliwością bąble CO2. W rejonie tym występuje kilka źródeł wód mineralnych. Największe nazwane jest Bulgotką, inne, Zatopione – pokryte jest wodą potoku; występuje tu również samotna sucha ekshalacja dwutlenku węgla – Dychawka. Nazwy te doskonale obrazują ich charakterystyczne cechy, gdyż pękające bąble wydają syczące i bulgoczące odgłosy, a z pozbawionej wody Dychawki słychać „oddech” ziemi.
Wydobywający się gaz odznacza się bardzo wysoką zawartością CO2, wynoszącą 94,3 %, a w jego składzie znajduje się również N2 – 4,17 % i O2 – 0,44 %. Gaz ten pochodzi z głębokiego podłożą subdukowanego w miocenie pod orogen Karpat a genetycznie jest on związany z młodotrzeciorzędowym wulkanizmem i/lub niskotemperaturowym metamorfizmem skał węglanowych.

Pozostałe

Centrum Krynicy - można zwiedzić:

Muzeum Nikifora - jest to oddział Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, które znajduje się w budynku "Romanówka" przy Bulwarach Dietla (Za Starym Domem Zdrojowym) tel. +48 18 471 53-03. Zwiedzanie Muzeum jest możliwe w podane dni: Poniedziałek: nieczynne, Wtorek – sobota: 10:00- 13:00, 14:00- 17:00, Niedziela: 10:00 – 15.00 Wstęp jest płatny: Opłata normalna: 12 zł, Opłata ulgowa: 8 zł, Dzień wolny od opłat za wstęp: niedziela ale wtedy nie jest odtwarzany bardzo ciekawy krótki film o życiu Nikifora.

Możemy tam zobaczyć stałą wystawę prac malarza Nikifora oraz wystawy okresowe prac artystów nieprofesjonalnych. We wnętrzach zaprezentowano kilkadziesiąt prac artysty, w tym wiele z okresu międzywojennego, uznawanego za najlepszy w jego twórczości. Portrety fotograficzne artysty wykonane zostały przez Mariana Włosińskiego, prawnego opiekuna Nikifora w ostatnich latach Jego życia.


Jan Kiepura i jego festiwal

Jan Kiepura (1902-1966) – byłto polski śpiewak, znakomity tenor, aktor, który cieszył się największą międzynarodową sławą i popularnością spośród polskich śpiewaków okresu międzywojennego. Po raz pierwszy na scenie operowej wystąpił w 1924 r. w Operze Warszawskiej w partii Górala w „Halce”. Występował na największych scenach operowych na świecie. Jan Kiepura za pieniądze zarobione na światowych scenach w latach trzydziestych wybudował w Krynicy najbardziej luksusowy wówczas w uzdrowisku hotel – willę Patrię (tzn. Ojczyzna). Patria była jedynym polskim domem Jana Kiepury. Artysta rzadko bywał w Krynicy, co wynikało z pracy poza krajem ojczystym, ale kiedy tylko mógł przyjeżdżał chociaż na kilka dni do Krynicy i tam spędzał czas z rodziną. Wówczas tłumy oczekiwały na jego występy, a Jan Kiepura śpiewał na Deptaku lub z balkonu Patrii. Ostatni pobyt w Krynicy przypadł na jesień 1958 roku. Jan Kiepura zmarł nagle na atak serca w Harrison koło Nowego Yorku po dostaniu wiadomości o złym notowaniu jego akcji na giełdzie. Zgodnie z ostatnią wolą artysty jego prochy zostały przywiezione do kraju i złożone w Alei Zasłużonych na warszawskich Powązkach.

Festiwal im. Jana Kiepury

I Festiwal im. Jana Kiepury odbył się w 1967 roku, czyli w rok po śmierci wielkiego śpiewaka, a gościem honorowym była jego żona Marta Eggerth-Kiepura. Twórcą Festiwalu i organizatorem jego pierwszych 15. edycji był Stefan Półchłopek - były burmistrz, długoletni animator życia kulturalnego i sportowego uzdrowiska, założyciel i sekretarz Społecznego Komitetu Rozwoju Krynicy - formalnego właściciela festiwalu. Koncerty odbywały się wówczas na Deptaku, w Sali Teatralnej Starego Domu Zdrojowego i w kinie Jaworzyna, a od 1971 roku w Pijalni Głównej.

Od 1984 r.  za sprawą Bogusława Kaczyńskiego - nowego dyrektora artystycznego, Festiwal stał się wydarzeniem kulturalnym o większym zasięgu, a w latach 2003-2011 odbywał się pod nazwą Europejskiego Festiwalu im. Jana Kiepury. Za  sprawą Festiwalu w sierpniu każdego roku Krynica wypełnia się muzykalną publicznością z całego świata. Festiwal obejmuje prezentację wielkich dzieł operowych, operetkowych, spektaklów baletowych oraz teatralnych, jak również koncertów promenadowych. Na Deptaku, w Pijalni Głównej, sali teatralnej, sali balowej Starego Domu Zdrojowego przez prawie dwa tygodnie można uczestniczyć w wielkim święcie muzycznym z udziałem plejady wspaniałych śpiewaków, muzyków, tancerzy i innych gwiazd estrady. Od roku 2011 prowadzącymi festiwal byli m.in.: Alicja Węgorzewska oraz Opera Krakowska.p

Każdego roku w połowie sierpnia dzięki Festiwalowi im. Jana Kiepury Krynica jest najbardziej rozśpiewanym miastem w Polsce.


Łemkowie

Obszary Krynicy i jej okolic są związane z historią Łemków - grupą etniczną górali karpackich, zamieszkujących obszary wzdłuż głównej linii Karpat Wschodnich, po stronie polskiej był to Beskid Niski, częściowo Beskid Sądecki i Bieszczady, a po stronie słowackiej tereny aż do Tatr. Grupa ta miała ukształtować się jako zbiorowość o osiadłym trybie życia pod koniec XVI wieku. Istnieje wiele sprzecznych teorii wyjaśniających genezę pochodzenia Łemków. Mieli oni przybywać na obszary Polski już w średniowieczu na fali migracji pasterskich plemion wołoskich, które szły z ziem obecnej Rumunii. Ludy te mieszkały z miejscową ludnością ruską, przyjmując częściowo jej obyczaje, kulturę i język. Łemkowie nazywali siebie „Rusnakami”, a nazwa „Łemko” pojawiła się dopiero w XIX wieku. Łemkowie pielęgnowali swoje tradycje i język.  Zajmowali się przede wszystkim hodowlą owiec i uprawą roli. W większości byli wiernymi Kościoła grekokatolickiego.